Cuộc bầu cử Tổng thống Liên bang Nga được tổ chức ba ngày 15-16-17/3/2024. Đây là cuộc bầu cử Tổng thống thứ tám trong lịch sử nước Nga. Hơn 1.000 quan sát viên quốc tế từ 129 nước đã tham gia giám sát tiến trình bầu cử. Mặc dù có nhiều hành động chống phá chưa từng có từ bên ngoài nhưng cuộc bầu cử vẫn diễn ra suôn sẻ.
Tổng thống Putin chiến thắng áp đảo
Theo kết quả Ủy ban bầu cử trung ương Nga công bố, Tổng thống đương nhiệm Vladimir Putin đã giành chiến thắng áp đảo với 87,28% số phiếu ủng hộ.
Ba ứng cử viên còn lại chỉ giành được tổng cộng chưa đến 13%, trong đó Phó Chủ tịch đảng Cộng sản Liên bang Nga (KPRF) Nikolai Kharitonov giành được 4,31%, Phó Chủ tịch Duma quốc gia Vyacheslav Davankov giành được 3,85% và Chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDPR) Leonid Slutsky giành được 3,20%.
Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu trên toàn quốc và ở nước ngoài vượt quá 74,2%. Đây là kết quả cao kỷ lục. Trong cuộc bầu cử năm 2018, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu chỉ ở mức 67,54% và ông Putin đã giành chiến thắng với kết quả chung cuộc là 76,69%. Đây là lần thứ năm ông Putin giành chiến thắng trong bầu cử Tổng thống.
Tổng thống Putin giành số phiếu cao kỷ lục trong cuộc bầu cử năm 2024. Ảnh: Reuters
Năm 2000, ông Putin giành chiến thắng trong cuộc bầu cử đầu tiên với kết quả là 52,94%, tỷ lệ cử tri đi bầu là 68,70%.
Năm 2004, ông Putin giành chiến thắng trong cuộc bầu cử thứ hai với 71,31% phiếu bầu, với tỷ lệ cử tri đi bầu là 64,38%.
Năm 2008, ông Medvedev giành chiến thắng với kết quả 70,28% với tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 69,81%.
Năm 2012, ông Putin giành chiến thắng với tỷ lệ 63,6%. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 65,34%.
Năm 2018, ông Putin giành chiến thắng với 76,69%. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 67,54%.
Ở thành phố Belgorod giáp biên giới Ukraine, nơi bị pháo kích trong suốt 3 ngày bầu cử, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu vẫn vượt quá 83%.
Nga cũng tổ chức bỏ phiếu tại các vùng lãnh thổ mới sáp nhập Zaporozhye, Kherson, Donetsk và Lugansk. Tại Zaporozhye, ông Putin giành được 92,95% số phiếu, Kherson 88,12%, Donetsk 95,23%, Lugansk 92,5%. Uỷ ban bầu cử quốc gia nói, kết quả này cho thấy người dân ở các khu vực này biết ơn nước Nga đã bảo vệ họ và mong muốn Nga tiếp tục bảo vệ, giúp đỡ họ phát triển kinh tế, xã hội.
Vì sao ông Putin giành số phiếu cao kỷ lục?
Cuộc xung đột Ukraine, các biện pháp trừng phạt khốc liệt chưa từng có của Mỹ và phương Tây nhằm bóp nghẹt nước Nga và những tuyên bố về một cuộc đụng độ trực tiếp có thể xảy ra với các nước NATO đã làm tăng thêm lòng yêu nước của người Nga, làm cho họ tập hợp đoàn kết hơn xung quanh Tổng thống Putin.
Nghị sĩ Pháp Thierry Mariani nói, việc tất cả thế giới phương Tây đồng loạt đứng lên chống lại Nga và việc nước Nga vượt qua được các lệnh trừng phạt đã tập hợp người dân Nga đoàn kết xung quanh Tổng thống Putin.
Đã hai năm trôi qua kể từ khi các nước phương Tây áp đặt các lệnh trừng phạt, theo Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), năm 2023 tăng trưởng kinh tế của Nga đạt 3,6% và dự kiến năm 2024 sẽ vào khoảng 3%.
Trong khi đó, tăng trường kinh tế của Pháp năm 2023 chỉ đạt 0,9% và của Liên minh châu Âu (EU) 0,5%. Điều này có nghĩa là, bất chấp khó khăn kinh tế đối với nhiều nước, nước Nga dưới sự lãnh đạo của ông Putin đã không những không sụp đổ mà còn lấy lại được đà phát triển.
Về đối ngoại, nước Nga dưới sự lãnh đạo của Putin đã phá vỡ được vòng vây cấm vận của phương Tây. Quan hệ giữa Nga với các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ, các đối tác ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latin, các nước Ả Rập... ngày càng mở rộng và phát triển mạnh mẽ.
Đặc biệt, quan hệ với các nước lớn gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, các nước Hội đồng hợp tác Vùng Vịnh (GCC) phát triển chưa từng có trên cơ sở song phương cũng như trong khuôn khổ nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS) và Tổ chức hợp tác Thượng Hải (SCO).
Người Nga bỏ phiếu cho Putin không phải chỉ đánh giá những việc ông đã làm cho nước Nga mà còn đặt niềm tin vào ông trong nhiệm kỳ tới.
Cuộc họp báo ngay sau khi đắc cử
Ngay sau khi đóng hòm phiếu lúc nửa đêm, ông Putin đã đến trụ sở chiến dịch tranh cử của mình và tổ chức một cuộc họp báo kéo dài một giờ. Tại cuộc họp báo, ông không chỉ nói đến chiến thắng của mình, mà còn đề cập đến các chủ đề khác như cuộc chiến ở Ukraine, phe đối lập phi hệ thống, thậm chí còn nhắc đến tên nhân vật đối lập Alexei Navalny lần đầu tiên.
Ông cho biết đã đồng ý với đề nghị của phương Tây đưa ra đầu tháng 2/2024 về việc trao đổi nhân vật này với công dân Nga Vadim Krasikov đang thụ án tù chung thân tại Đức trước khi Navalny qua đời.
Tổng thống Putin gửi lời cảm ơn người dân Nga tại cuộc họp báo. Ảnh: Reuters
Về cuộc khủng hoảng Ukraine, ông Putin nhắc lại rằng Nga muốn đàm phán hòa bình với Kiev, nhưng “không phải vì kẻ thù sắp hết đạn” mà là nếu họ thực sự nghiêm túc muốn xây dựng mối quan hệ láng giềng hòa bình, tốt đẹp lâu dài giữa hai nước.
Ông ca ngợi phe đối lập đã kêu gọi người Nga đến các điểm bỏ phiếu chống lại ông, nhưng ông nói thêm rằng việc phát biểu chống lại ông “không có tác dụng”. Ông cũng nói về các đối thủ cạnh tranh của mình gồm những ứng cử viên thuộc phe đối lập trong hệ thống, cũng chỉ nhận được ít hơn 13% số phiếu.
Ông nói: “Hiện nay, mặc dù đất nước đang trải qua giai đoạn hết sức khó khăn, một bộ phận đáng kể cử tri truyền thống của họ vẫn ưu tiên bỏ phiếu cho nguyên thủ quốc gia hiện tại.”
Trả lời câu hỏi của các nhà báo nước ngoài về khả năng xảy ra xung đột quân sự trực tiếp giữa Nga và NATO nếu liên minh này tham gia đầy đủ vào cuộc chiến ở Ukraine, ông Putin nói: “Cuộc chiến với NATO này sẽ chỉ còn cách chiến tranh thế giới thứ ba một bước chân. Tôi nghĩ khó có ai quan tâm đến điều này.”
Ông Putin đảm bảo rằng tất cả các nhiệm vụ và mục tiêu được nêu trong thông điệp liên bang tháng 2 vừa qua sẽ được thực hiện. Theo ông, kết quả bầu cử là dấu hiệu cho thấy phần lớn người dân trong nước tin tưởng và mong muốn ban lãnh đạo nước Nga làm mọi việc theo kế hoạch.
Thành lập chính phủ mới
Theo luật pháp Nga, sau khi Tổng thống nhậm chức, chính phủ hiện tại phải từ chức. Hiến pháp Nga quy định, trong vòng hai tuần sau khi nhậm chức, Tổng thống phải đệ trình lên Duma quốc gia một ứng cử viên cho vị trí Thủ tướng. Duma Quốc gia sẽ xem xét và phê chuẩn chức vụ này.
Sau đó, trong vòng một tuần, Thủ tướng phải đệ trình lên Tổng thống thành phần, cơ cấu chính phủ và các ứng cử viên cho các chức vụ Phó Thủ tướng và các bộ trưởng. Luật pháp Nga cho phép thành lập một chính phủ trong vòng hai tháng.
Ông Putin, người đắc cử Tổng thống Liên bang Nga, cho biết không cần phải ồn ào về nội các mới sau cuộc bầu cử, chính quyền có nhiều thời gian để bình tĩnh suy nghĩ về các ứng cử viên.
Ông nói: “Chúng tôi sẽ cùng nhau suy nghĩ một cách bình tĩnh với thái độ làm việc trên tinh thần đồng chí, chúng tôi sẽ đưa ra những quyết định. Luật pháp cho phép giải quyết những vấn đề này trong vòng hai tháng. Chính phủ hiện nay, các Bộ trưởng, Ngân hàng Trung ương và bộ máy chính quyền của Tổng thống đang hoạt động hiệu quả.”
Phản ứng quốc tế về kết quả bầu cử Nga
Các tờ báo lớn trên thế giới như New York Time, hãng CNN, Bloomberg... đều nêu rõ ngày càng có nhiều cử tri bỏ phiếu và thừa nhận chiến thắng lớn của ông Putin.
Hầu hết các phương tiện thông tin đại chúng đều cho rằng quan hệ giữa Nga với Trung Quốc, Iran, Ấn Độ, Triều Tiên và các quốc gia khác ở Nam bán cầu sẽ tiếp tục được củng cố và phát triển. Putin đã làm mọi cách cũng sẽ tiếp tục phấn đấu nhằm xây dựng một trật tự thế giới mới đa cực với sự tham gia của của nhiều nước vào nhóm có nền kinh tế mới nổi BRICS.
Bloomberg cho rằng, nếu trong nhiệm kỳ trước, Tổng thống Putin đã làm mọi cách để hình thành một trật tự thế giới mới và bây giờ sau khi giành chiến thắng, ông sẽ hành động để thực hiện trật tự đó.
Bloomberg thừa nhận các biện pháp trừng phạt của phương Tây chống Nga kém hiệu quả, đồng thời nêu rõ kinh tế Nga đã có thể trở lại mức trước khi bùng nổ cuộc xung đột Ukraine và Putin sẽ hành động đến cùng cho đến khi đạt được các mục tiêu của mình ở Ukraine.
Tờ Le Monde của Pháp mô tả Putin là người "mạnh mẽ và toàn năng". Báo này viết: “Nhiều người mơ về một nước Nga yếu kém hoặc chia rẽ, nhưng đất nước này đã thể hiện một mặt trận thống nhất trong một khối vững chắc.”
Tờ Tribune Ấn Độ cho rằng kết quả bầu cử Nga không có gì đáng ngạc nhiên. Các cuộc thăm dò của Tổ chức Ý kiến Công chúng (FOM) và Trung tâm Nghiên cứu Ý kiến Công chúng Toàn Nga (VTsIOM) được tổ chức trước bầu cử đã dự đoán chính xác ông Putin sẽ thắng cử với số phiếu cao.
Trong khi lãnh đạo nhiều nước trên thế giới gửi điện chúc mừng ngay sau khi ông Putin thắng cử, các chính trị gia phương Tây đã chỉ trích mạnh mẽ tiến trình bầu cử Tổng thống ở Nga, cho rằng bầu cử không tự do và công bằng và không công nhận kết quả bầu cử.
Nói gì thì nói, cuộc bầu cử Tổng thống ở Nga đã diễn ra và ông Putin đã giành chiến thắng. Dù muốn hay không các nước phải duy trì mối quan hệ với ông chủ của điện Kremlin.
Bình luận về chiến thắng của ông Putin, cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói: “Ông Putin là Tổng thống Nga và Mỹ sẽ phải hành động trên cơ sở thực tế này trong bối cảnh cuộc xung đột ở Ukraine cũng như các cuộc xung đột khác vì lợi ích của Mỹ. Chúng tôi vẫn phải quan hệ với Liên bang Nga dưới sự lãnh đạo của ông ấy.”
Ông Sullivan khẳng định Mỹ kiên quyết giữ quan điểm không gửi quân tới Ukraine, bất chấp tuyên bố của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron về vấn đề này.
Đại sứ Nguyễn Quang Khai
Ủy viên Thường vụ Quỹ HB&PT VN
In bài viết